تاملی معرفت شناختی در باب علمیت و عینیت تاریخی

author

  • فیاض زاهد گروه تاریخ و باستان شناسی. دانشکده ادبیات. دانشگاه تهران مرکزی. استادیار
Abstract:

در صدد تبیین ادراکی معرفت شناختی در باره علیت و عینیت تاریخی است.بسیاری از جمله متفکران مسلمان تاریخ را یکی از منابع شناخت می دانند. از سویی اختلاف در باره ماهیت و وجود تاریخ خود مبحثی قدیمی و ریشه دار است. از سویی علمیت و عینیت در تاریخ، دارای اهمیت زیادی در تحلیل اصالت تاریخ است. زیرا تاریخ به سان دیگر ارکان دانش و معرفت بشری در حالی که منبعی برای تحلیل و کمک به درک دقیق‌تر رویدادهای بشری است، خود موید دانشی مستقل است.بدیهی است نمی توانیم با نگرش پوزیتیویستی با تاریخ مواجه شویم.اما مورخ می تواند هم از منظر علم تحربی و هم طبقه بندی رویدادها و داده ها به برداشت فلاسفه در نیل به فهمی فلسفی در تطبیق فرآیندها کمک رساند. هر‌چند مورخان فارغ از داوری و نظام ارزشی نیستند، اما ناچار از تبعیت از الگوهای شناخته شده و مورد پذیرش محققین هستند.اگر چه نمی توان به تمامی جزییات تاریخی دست یابیم اما عینیت سازی و تلاش برای علمی کردن متدها و تحلیل معرفت شناختی از پدیده های تاریخی، تفسیری عمیقتر و پویاتررا موجب می شود. این مقاله در صدد بیان این دریافت است که تاریخ علیرغم ادوار چهارگانه تحول زا، به تفسیر علمی از رویدادها محتاج است.می دانیم هرمنوتیک و برداشتهایی عام و فلسفی می تواند منشایی در تحلیل فرارویدادهای تاریخی داشته باشد، اما هم‌چنان به تحلیل علمی و علت‌العللی و درک جامع و کل‌گرا نیازمند است.این بزرگترین دستآورد مشترک مورخان و فیلسوفان در پیوند رویداد و معرفت است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاملی در مسائل کلان معرفت شناختی باستان شناسی

مراد از معرفت شناختی باستان شناختی یا آرکئولوژی نقد ها تحلیل ها داوری ها و ارزیابی های معرفت شناسانه پیرامون رشته حرفه و دانشی چند رگه (Polygenci) چند ریختاری (polyform) چند گون (maltifarious) بر آن ها نهاده به پا و بنا شده پاره ای از مسئله ها و موضوعات کلان و کلیدی معرفت شناختی باستان شناسی را شامل می شوند که در این مقاله به اشاره و اجمال به آنها پرداخته شده است

full text

معرفت تاریخی و عینیت تاریخ از نظرگاه مقریزی

پرسش از امکان معرفت تاریخی و عینیت تاریخ یکی از دغدغه های مهم فیلسوفان انتقادی تاریخ در گذشته و امروز بوده است. این پرسش که ارتباط مستقیم با مقوله علمیت تاریخ دارد خواستار آن است که تاریخ باید فارغ از هرگونه نگاه شخصی و ارزشی عرضه گردد و در این صورت است که می تواند در جایگاه علمی قرار گیرد. بنابراین اهمیت این موضوع با بررسی آثار تاریخی مورخان مسلمان به جهت واکاوی مفهوم عینیت تاریخ و امکان معرفت...

full text

تاملی در باب ماتقدم

رساله حاضر به منظور ارصاص بنیان و تشیید ارکان نظریه ماتقدم به تامل می نشیند و درنهایت به تفسیری جدید از ماتقدم بر اساس برداشت آزادی از اصالت وجود صدرایی و تحقیقات پدیدارشناسی نوع هرتزل و شلر می یابد. بنابه این تفسیر، نه فقط ماتقدم معنای دیگری پیدا می کند، بلکه مشکل اصلی ارتباط ذهن و عین - هرچند که به نظر می رسد " راز این پرده نهان است و نهان خواهد ماند - " در چشم انداز جدیدی قرار می گیرد .انظرو...

نسبت رفتارگرایی معرفت شناختی و عینیت از دیدگاه مک داول

مسئله اصلی در این مقاله بررسی نسبت رفتارگرایی معرفت شناختی و عینیت است. آیا می توان باوجود اعتقاد به رفتارگرایی معرفت شناختی و کنار گذاشتن رویکرد مبناگرایانه به شناخت، گفتمان عینیت را حفظ نمود و ادعا کرد که در فرایند تحقیق پاسخگو به جهان هستیم؟ در این مقاله سعی بر این است که پاسخ مثبت جان مک داول به این سؤال موردبررسی قرار گیرد. بدین جهت نظریات مک داول در دو محور مطرح می گردد: نظریات سلبی که بی...

full text

تاملی در باب فن شعر ابن سینا

یکی از مهم ترین آثاری که همواره مورد توجه محققان عرصه های فلسفه هنر، نقد ادبی و فن شعر قرار گرفته، بوطیقای ارسطو است. در دنیای اسلام، ترجمه ها، شرح ها، و تلخیص های متعددی از بوطیقا نگاشته شده است، که فن شعر ابن سینا از معتبرترین آنها دانسته می شود. در این مقاله کوشیده شده تا ضمن مقایسه فصول فن شعر ابن سینا با بوطیقای ارسطو و برشمردن اضافات توضیحی ابن سینا بر بوطیقا، نشان داده شود که فن شعر، ترج...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 18

pages  157- 175

publication date 2019-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023